نویسندگان
دانش‌پژوه سطح چهار رشته کلام مقارن مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی
1
دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه تهران
2
دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب
3
چکیده
انسان بعد از مفارقت روح از کالبد و بدن جسمانی، در «برزخ» عالمی میان عالم دنیا و آخرت ادامه حیات می¬دهد. طبق گزارش¬هایی که از آیات و روایات به دست آمده وضعیت حیات مردگان در عالم برزخ به گونه¬ای است که قادرند کلمات و اصوات اهل دنیا را در عالم قبر و برزخ بشنوند. در این میان وهابیان، که اصل تفکرشان برگرفته از اندیشه ابن تیمیه حرانی و محمد بن عبد الوهاب نجدی است، معتقدند: اموات هیچگونه ارتباطی با اهل دنیا ندارند و با برداشت نادرست از برخی آیات، مانند انَّكَ لاتُسْمِعُ الْمَوْتَى (نمل:80) و وَ ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ (فاطر:22) اصل را بر عدم سماع اموات گذاشته و در مقابل دلایلی را که در کتاب و سنت مبنی بر سماع مردگان وجود دارد به معجزه و خلاف واقع حمل می¬کنند و گاهی هم به سند روایات ایراد می-گیرند، در حالی که خود ابن تیمیه و برخی دیگر از بزرگانشان این روایات را صحیح دانسته¬اند.
این مقاله به صورت توصیفی و تحلیلی ادله وهابیت را نقد و بررسی کرده است. برین روی، پس از بیان و توصیف به تحلیل و نقد آنها پرداخته و مطالبی را از سلف صالح بیان کرده است که اثبات می¬کند برداشت وهابیت خلاف برداشت سلف است و آنان سماع موتی را پذیرفته¬اند.
کلیدواژه‌ها
