نویسندگان
استاد درس خارج حوزه علمیه قم
1
استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، دانش آموخته سطح عالی فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار
2
چکیده
شارع مقدس اهمیت ویژهای برای حفظ جان انسان قائل است تا جایی که در برخی موارد، نجات جان یک نفر را معادل حیاتبخشی به کل جامعه میداند. برایناساس، دولتها و دستگاه حاکمیتی وظیفه خطیری در مورد حفظ سلامت و درمان افراد جامعه بر عهده دارند و در زمان بروز بیماریهای مسری اهمیت این نقش، جلوه بیشتری پیدا میکند. بر اساس مبانی فقه پزشکی و سیاسی، ادله متعددی را برای وظیفهمندی حاکمیت در لزوم درمان بیماران، میتوان اقامه کرد. از جمله ادله مناسب، روایات باب اهتمام به امور مسلمین است که کمتر به آن پرداخته شده است و معمولاً از آنها دستور و الزام برداشت نشده و تنها در محدوده مستحبات از آنها استفاده شده است. با تأمل و دقت در مضمون این احادیث و با درنظرگرفتن اهداف عالی شارع و نگاه ویژه به حفظ جان انسانها و تسریع در امر درمان بیماران، میتوان به یافتههای قابلقبولی در این زمینه دست یافت. دایره وظیفهمندی در این روایات از جنبههای مختلف اطلاق دارد و شامل هر فرد و مجموعه از ارکان دولت که وظیفه تأمین سلامتی جامعه را دارند میشود. بهعلاوه، این حدیث شامل همه کسانی است که در فقه به آنها «مسلم» اطلاق میشود و بر هر دولتی واجب است که بدون هیچ نگاهی به درجه اسلام و ایمان افراد، به احتیاجات همه مسلمانان رسیدگی کند. مهمتر آنکه، کسانی که نسبت به مسائل مردم بیتفاوت باشند، از گردونه اسلام کنار گذاشته میشوند.
واژگان کلیدی