نویسندگان
استادیاردانشگاه ادیان و مذاهب
1
طلبه سطح چهار، گرایش تفسیر تطبیقی، مرکز تخصصی آموزش عالی فاطمة الزهراء اصفهان
2
چکیده
آیه شصت و یکم سوره آل عمران در جریان مباهله پیامبر با مسیحیان نجران نازل شده است و مشهور به آیه «مباهله» می باشد. از روشن‌ترین دلایل قرآنی بر فضیلت و منزلت اهل بیت و به ویژه امیرمؤمنان(ع) است. این فضیلت در آثار علمای مذاهب مختلف اسلامی در طول تاریخ از جهات متفاوتی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. در این مقاله با توجه به اهمیت واژه «أنفسنا»، دلالت این واژه در آیة مباهله از دیدگاه مفسران و متکلمان امامیه، معتزله و اشاعره تطبیق داده شده و به روش توصیفي ـ تحلیلی بررسی شده است. از مهمترین یافتههای این تحقیق آن است که مباهله در بین علماي امامیه، معتزله و اشاعره به معنای نفرین است. همچنین شأن نزول آیه را اکثر علمای مذاهب مختلف، اهلبیت(ع) میدانند. بنابر نظر امامیه، با توجه به استعمال واژه «أنفسنا» در معنای مجازی، این آیه دلالت آشكاري بر تساوی و اتحاد علی7 با پیامبر اکرم6 و افضلیت علی7 دارد. علمای معتزله نیز مصداق واژه «أنفسنا» را حضرت علی7 میدانند؛ اما در دلالت آن بر افضیلت یا امامت اختلاف کردهاند. برخی دیگر از آنها نیز افضلیت علی7 را پذيرفته، ولی امامت را در غیر افضل نيز جایز میدانند. اکثر متکلمین و مفسرین اشاعره مصداق واژه «أنفسنا» را حضرت علی (ع) و آیه مباهله را نیز دال بر افضلیت اهل بیت می دانند. عده ای مراد از این واژه را خود پیامبر(ص) می دانند، ام برخی اختصاص آن به امام علی (ع) را نپذیرفته اند.
کلیدواژه‌ها
