تحلیل و بررسی جایگاه احادیث اهل بیت(ع) در تفسیر جامع البیان طبری

یکی از نمودهای اختلاف میان فریقین، تفاوت تعامل علمای اهل سنت، با احادیث تفسـیری أهل بیت است. این پژوهش بر آن است تا میزان رویکرد محمد بن جریر طبری را در تفسیر «جامع البیان فی تفسیرآی القرآن»، به روایاتی که نام یکی از امامان اهل بیت. در اسناد آنها وجود دارد، مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. این تفسیر، به دلیل بهره بردن نویسنده آن، از کتاب هاى تفسیرى پیش از خود که در حال حاضر، در دست نیستند و نیز هم عصر بودن با برخی از بزرگان اهل حدیث و مفسران بزرگ شیعه و اهل سنت از اهمیت زیادی برخوردار است، به ویژه اینکه روایاتی از اهل‌بیت در این تفسیر وجود دارد که در تفاسیر اهل سنت و حتی شیعه موجود نیست، اما عدم توجه محمد بن جریر طبری به روایات اهل بیت در حد روایات سایر صحابه و تابعین و عدم نقل روایات از امامان بعد از امام صادق، از نقاط ضعف این تفسیر به شمار می‌رود.

ـ قرآن کریم.

1. ابن‏كثير، اسماعيل بن عمر(1419ق)، تفسير القرآن العظيم، لبنان ـ بيروت‏، دار الكتب العلمية، اول.

2. ابن ‏ابى‌‏حاتم، عبدالرحمن بن محمد(1419ق‏)، تفسير القرآن العظيم، عربستان ـ رياض، مكتبة نزار مصطفى الباز، سوم.

3. ابن‏ عطيه، عبدالحق بن غالب(‏1422ق)، المحرر الوجيز فى تفسير الكتاب العزيز، لبنان ـ بيروت‏، دار الكتب العلمية، اول.

4. ابوالفتوح رازى، حسين بن على(1408ق‏)، روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن‏، ايران ـ مشهد مقدس‏، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهشهاى اسلامى‏، اول.

5. آلوسى، محمود بن عبدالله (1415ق‏)، روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني‏، لبنان ـ بيروت‏، دار الكتب العلمية، اول.

6. بحرانى، هاشم بن سليمان(1415ق‏)، البرهان في تفسير القرآن‏، ايران ـ قم‏، موسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامية، اول.

7. البغدادی، احمد بن علی الخطیب(1417ق)، تاریخ بغداد، لبنان ـ بیروت، دارالکتب العلمیه.

8. حويزى، عبد على بن جمعه (1415ق‏)، تفسير نور الثقلين‏، ايران- قم‏، اسماعيليان‏، چهارم،

9. رشيد رضا، محمد (1414ق‏)، تفسير القرآن الحكيم الشهير بتفسير المنار، لبنان ـ بيروت‏، دار المعرفة، اول.

10. زرقانى، محمد عبدالعظيم (بی‌تا)، مناهل العرفان فى علوم القرآن‏، لبنان ـ بيروت‏، دار إحياء التراث العربي.

11. زمخشرى، محمود بن عمر (1407ق‏)، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل فى وجوه التأويل‏، لبنان ـ بيروت‏، دار الكتاب العربي‏، سوم.

12. سيوطى، عبدالرحمن بن ابى‏بكر (1404ق)، الدر المنثور فى التفسير بالماثور، ايران ـ قم، كتابخانه عمومى حضرت آيت‌الله العظمى مرعشى نجفى( ره)، اول.

13. طبرى، محمد بن جرير(1412ق‏)، جامع البيان فى تفسير القرآن (تفسير الطبرى)، لبنان ـ بيروت‏، دار المعرفة، اول.

14. طباطبايى، محمدحسين(1390ق‏‏)، الميزان في تفسير القرآن، لبنان ـ بيروت‏، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، دوم.

15. طبرسی، فضل بن حسن (1372ش‏)، مجمع البيان في تفسير القرآن‏، ايران ـ تهران‏، ناصر خسرو، سوم.

16. عياشى، محمد بن مسعود (1380ق‏)، التفسير (تفسير العياشي)، ايران ـ تهران‏، مكتبة العلمية الاسلامية، اول.

17. فخر رازى، محمد بن عمر (1420ق‏)، التفسير الكبير(مفاتيح الغيب)، لبنان ـ بيروت‏، دار إحياء التراث العربي، سوم.

18. فيض كاشانى، محمد بن شاه مرتضى (1415ق‏)، تفسير الصافي‏، ايران ـ تهران‏، مكتبة الصدر، دوم.

19. قرطبى، محمد بن احمد(1364ش‏)، الجامع لأحكام القرآن‏، ايران ـ تهران‏، ناصر خسرو، اول.

20. كوفى، فرات بن ابراهيم(1410ق‏)، تفسير فرات الكوفي‏، ايران ـ تهران‏، وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامي، مؤسسة الطبع و النشر، اول.

21. كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق(1407ق‏ )، الكافي، تهران‏، دار الكتب الإسلامية، سوم.

22. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى(بی‌تا)، بحار الأنوار، لبنان ـ بیروت، دار إحياء التراث العربي‏، دوم.

23. مكارم شيرازى، ناصر(1371ش‏)، تفسير نمونه‏، ايران ـ تهران‏، دار الكتب الإسلامية، دهم.