تحلیل و بررسی جایگاه احادیث اهل بیت(ع) در تفسیر جامع البیان طبری

یکی از نمودهای اختلاف میان فریقین، تفاوت تعامل علمای اهل سنت، با احادیث تفسـیری أهل بیت(ع) است. این پژوهش بر آن است تا میزان رویکرد محمد بن جریر طبری را در تفسیر «جامع البیان فی تفسیرآی القرآن»، به روایاتی که نام یکی از امامان اهل بیت(ع). در اسناد آنها وجود دارد، مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. این تفسیر، به دلیل بهره بردن نویسنده آن، از کتاب هاى تفسیرى پیش از خود که در حال حاضر، در دست نیستند و نیز هم عصر بودن با برخی از بزرگان اهل حدیث و مفسران بزرگ شیعه و اهل سنت از اهمیت زیادی برخوردار است، به ویژه اینکه روایاتی از اهل‌بیت(ع) در این تفسیر وجود دارد که در تفاسیر اهل سنت و حتی شیعه موجود نیست، اما عدم توجه محمد بن جریر طبری به روایات اهل بیت(ع) در حد روایات سایر صحابه و تابعین و عدم نقل روایات از امامان بعد از امام صادق(ع)، از نقاط ضعف این تفسیر به شمار می‌رود.

ـ قرآن کریم.

1. ابن‏كثير، اسماعيل بن عمر(1419ق)، تفسير القرآن العظيم، لبنان ـ بيروت‏، دار الكتب العلمية، اول.

2. ابن ‏ابى‌‏حاتم، عبدالرحمن بن محمد(1419ق‏)، تفسير القرآن العظيم، عربستان ـ رياض، مكتبة نزار مصطفى الباز، سوم.

3. ابن‏ عطيه، عبدالحق بن غالب(‏1422ق)، المحرر الوجيز فى تفسير الكتاب العزيز، لبنان ـ بيروت‏، دار الكتب العلمية، اول.

4. ابوالفتوح رازى، حسين بن على(1408ق‏)، روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن‏، ايران ـ مشهد مقدس‏، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهشهاى اسلامى‏، اول.

5. آلوسى، محمود بن عبدالله (1415ق‏)، روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني‏، لبنان ـ بيروت‏، دار الكتب العلمية، اول.

6. بحرانى، هاشم بن سليمان(1415ق‏)، البرهان في تفسير القرآن‏، ايران ـ قم‏، موسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامية، اول.

7. البغدادی، احمد بن علی الخطیب(1417ق)، تاریخ بغداد، لبنان ـ بیروت، دارالکتب العلمیه.

8. حويزى، عبد على بن جمعه (1415ق‏)، تفسير نور الثقلين‏، ايران- قم‏، اسماعيليان‏، چهارم،

9. رشيد رضا، محمد (1414ق‏)، تفسير القرآن الحكيم الشهير بتفسير المنار، لبنان ـ بيروت‏، دار المعرفة، اول.

10. زرقانى، محمد عبدالعظيم (بی‌تا)، مناهل العرفان فى علوم القرآن‏، لبنان ـ بيروت‏، دار إحياء التراث العربي.

11. زمخشرى، محمود بن عمر (1407ق‏)، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل فى وجوه التأويل‏، لبنان ـ بيروت‏، دار الكتاب العربي‏، سوم.

12. سيوطى، عبدالرحمن بن ابى‏بكر (1404ق)، الدر المنثور فى التفسير بالماثور، ايران ـ قم، كتابخانه عمومى حضرت آيت‌الله العظمى مرعشى نجفى( ره)، اول.

13. طبرى، محمد بن جرير(1412ق‏)، جامع البيان فى تفسير القرآن (تفسير الطبرى)، لبنان ـ بيروت‏، دار المعرفة، اول.

14. طباطبايى، محمدحسين(1390ق‏‏)، الميزان في تفسير القرآن، لبنان ـ بيروت‏، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، دوم.

15. طبرسی، فضل بن حسن (1372ش‏)، مجمع البيان في تفسير القرآن‏، ايران ـ تهران‏، ناصر خسرو، سوم.

16. عياشى، محمد بن مسعود (1380ق‏)، التفسير (تفسير العياشي)، ايران ـ تهران‏، مكتبة العلمية الاسلامية، اول.

17. فخر رازى، محمد بن عمر (1420ق‏)، التفسير الكبير(مفاتيح الغيب)، لبنان ـ بيروت‏، دار إحياء التراث العربي، سوم.

18. فيض كاشانى، محمد بن شاه مرتضى (1415ق‏)، تفسير الصافي‏، ايران ـ تهران‏، مكتبة الصدر، دوم.

19. قرطبى، محمد بن احمد(1364ش‏)، الجامع لأحكام القرآن‏، ايران ـ تهران‏، ناصر خسرو، اول.

20. كوفى، فرات بن ابراهيم(1410ق‏)، تفسير فرات الكوفي‏، ايران ـ تهران‏، وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامي، مؤسسة الطبع و النشر، اول.

21. كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق(1407ق‏ )، الكافي، تهران‏، دار الكتب الإسلامية، سوم.

22. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى(بی‌تا)، بحار الأنوار، لبنان ـ بیروت، دار إحياء التراث العربي‏، دوم.

23. مكارم شيرازى، ناصر(1371ش‏)، تفسير نمونه‏، ايران ـ تهران‏، دار الكتب الإسلامية، دهم.