نقد و بررسی برخی عقاید و آراء فقهی ابن تیمیه از نظر علمای اهل سنت

ابن تیمیه حرانی، از علمای قرن هشتم اهل سنت، کسی است که در چهره و لباس یک عالم دینی، در میان امت مسلمان ظهور و بر‌وز کرده و در اثر تعصب کور و مذهب گرایی شدید، از درک معارف و حقایق قرآن و شناخت اسلام ناب به دورمانده، به‌گونه‌ای که هم خود به عقاید باطل و افکار انحرافی زیادی در حوزه اعتقادات و فقه اسلامی گرفتار گردید وهم عده‌ی زیادی از مردمان دیگر را در دام آن عقاید، افکار و اعمال باطل گرفتار کرد. وی در مسائل اعتقادی، مانند پرداختن به صفات خبري، نظریه تجسیم را ارائه کرد و رسما قائل به سمت وجهت و درنتیجه داشتن جسم برای خداوند گردید و در مسائل فقهی نیز فتاوای عجیب‌ و غریب و حتی خلاف نصوص قرآنی و روایی صادر کرد، تا جایی که علمای جهان اسلام ازجمله هم کیشان حنبلی او، در قبال وی موضع‌گیری کرده و به‌نقد‌های علمی برخی آراء وعقائد او پرداختند و با استناد به آیات و روایات معتبر اسلامی، بطلان بعض آراء او را در مسائل فقهی و اعتقادی به اثبات رساندند.

ـ قرآن کریم.

1. آلوسی، سید محمود(1415 ق)، روح المعانی فی تفسیرالقرآن العظیم، بیروت، دارالکتب.

2. ابن العماد، عبدالحی(1413ق)، شذارات الذهب، بیروت، دار ابن كثير.

3. ابن بطوطة، محمدبن عبدالله(1425 ق)، رحله، بیروت، مکتبة العصریة.

4. ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم(1408 ق)، الفتاوی الکبری، بیروت، دارالكتب العلمية.

5. ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم(1419 ق)، مجموعة الفتاوی، ریاض، مکتبة العبیکان.

6. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1425 ق)، منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعه والقدریة، بی‌جا.

7. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا)، مجموعة الرسائل والمسائل، بی‌جا.

8. ابن حنبل، احمد(2004 م)، مسند، بیروت، بیت الافکارالدولیة.

9. ابن ماجه، محمد بن یزید قزوینی(1421 ق)، سنن، بیروت، دارالفکر.

10. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر(1407ق)، البدایة والنهایة، بیروت، دارالفکر.

11. ابی‌داود، سلیمان بن اشعث سجستانی(1430 ق) سنن، دمشق، دار‌الرسالة العلمية.

12. افضل‌آبادی، محسن(1392 ش)، ابن تیمیه ازدیدگاه اندیشمندان حنفی، قم، آثار نفیس.

13. اميني، عبدالحسين(1414ق)، الغدير في الكتاب والسنة والادب، بيروت، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات.

14. بخاری، محمدبن اسماعیل(1423 ق)، صحیح البخاری، مصر، بی‌جا.

15. بیضاوی، عبدالرحمان بن عمر(1418 ق)، انوارالتنزیل واسرارالتأویل، بیروت، بی‌جا.

16. بیهقی، احمد بن حسین(1425 ق) الجامع لشعب الایمان، ریاض، بی‌جا.

17. جزیری، عبدالرحمان(1428 ق)، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة، بیروت، دارالفکر.

18. جلالی، سیدمحمدحسین، (1426 ق)، لباب النقول فی موافقات جامع الاصول لابن اثیرالجزری، المجع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیة.

19. حسکانی، عبیدالله بن احمد(1411 ق)، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تهران، وزارت ارشاد.

20. الحصنی الدمشقی، محمدبن عبدالمؤمن(1418 ق)، دفع الشُبه عن الرسول والرسالة، قاهره، بی‌جا.

21. دارقطنی، علی بن عمر(1417 ق)، سنن دارقطنی، بیروت، دارالکتب العلمیة.

22. ذهبی، محمد بن عثمان(1414 ق)، سیراعلام النبلاء، بیروت، مؤسسة الرسالة.

23. ربانی، علی(1392 ش)، فرق ومذاهب کلامی، قم، مرکز بین المللی ترجمه ونشر المصطفی.

24. سبحانی، جعفر(1426 ق)، الوهابیة بین المبانی الفکریة والنتائج العملیة، قم، مؤسسه امام صادق.

25.سبحانی، جعفر(بی‌تا)، بحوث فی الملل والنحل، قم، بی‌جا.

26. سبکی، علی بن عبدالکافی(1425ق)، السیف الصیقل فی الرد علی ابن زفل، بیروت، دارالکتب العلمیة.

27. ـــــــــــــــــــــــــــــــــ(بی‌تا) طبقات الشافعیة الکبری، قاهره، داراحیاء الکتب العربیة.

28. شوکانی، محمد بن علی(1413 ق)، نیل الاوطار (شرح منتقی الاخبار) مصر، دارالحديث.

29. صائب، عبدالحمید(1432 ق)، ابن تیمیه حیاته- عقائده، بیروت، مرکزالغدیر.

30. طبرسی، فضل بن حسن(1372 ش)، مجمع البیان، تهران، ناصر خسرو.

31. عسقلانی، احمد بن علی(بی‌تا)، دررالکامنه، بی جا.

32. فخررازی، محمدبن عمر(1420 ق)، مفاتح الغیب (تفسیرالکبیر) بیروت، داراحیاء التراث العربی.

33. قرطبی، محمدبن احمدبن رشد(1432 ق)، بدایة المجتهد ونهایة المقتصد، بی‌جا.

34. کتبی، محمد بن شاکر(1973 م)، فوات الوفیات، بیروت، دارالصادر.

35. کوثری، محمد زاهد (بي‌تا)، السيف الصقيل في الرد علي ابن زفيل، مصر، مكتبة الازهرية.

36. کوثری، محمد زاهد(1415 ق)، الاشفاق علی احکام الطلاق، مصر، مکتبة الازهریة.

37. میلانی، سید علی(1426 ق)، دراسات فی منهاج السنة لمعرفة ابن تیمیه، قم، حقایق.

38. نبهانی، یوسف بن اسماعیل(1430 ق)، شواهدالحق فی الاستغاثة بسید الخلق، دمشق، دارالتقوی.

39. نیشابوری، مسلم بن حجاج(1420 ق)، الجامع الصحیح، بیروت، داراحیاء التراث.

40. هیتمی، احمد شهاب الدین بن حجرهیتمی مکی(1409)، الفتاوی الحدیثیة، مصر، مکتبة مصطفی البابی.