تحلیل عدم ایمان حداکثری مردم به پیامبران الهی با تاکید بر آیۀ (وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنين‏)

بیشترین و بزرگ‌ترین تلاش انبیاء الهی و فلسفۀ‌ بعثت آنان این بوده است که عقاید حق را به مردم گوشزد کنند و آن‌ها را به صراط مستقیم هدایت کنند و در نهایت به سعادت ابدی رهنمون نمایند و با عقاید باطل مبارزه کرده و مردم را به توحید و ایمان دعوت نمایند ولی با این حال با دقت در آیات قرآن متوجه می‌شویم بیشترین چیزی که پیامبران الهی را رنج ‌می‌داده، ایمان نیاوردن اکثر قومشان بوده است؛ به‌طوری که در سورۀ شعراء بعد از بیان داستان هفت پیامبر الهی این آیۀ شریفه تکرار می‌شود: إِنَّ في‏ ذلِكَ لِآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنين. این تکرار در این سوره که در مجموع هشت مورد است، نشانگر ایمان نیاوردن اکثر مردم به پیامبران الهی بوده است. سؤال پژوهش این است که چرا اکثر مردم به پیامبران الهی ایمان نمی‌آوردند؟ جستار پیش رو با روش توصیفی ـ تحلیلی با بهره‌گرفتن از سایر آیات قرآن و تحلیل عدم ایمان حداکثری مردم به پیامبران می‌باشد. نتایج حاصله نشانگر آن است که عاملی مانند پیروی از جهالت، هوای نفس، استکبار داشتن، تبعیّت از مستکبران، حسادت، حبّ مال و دنیا، تقلید کورکورانه، آلوده شدن به گناه و غفلت‌زدگی، از جمله مهمترین عوامل ایمان نیاوردن مردم به پیامبران الهی بوده است که خداوند در قرآن به آن‌ها اشاره فرموده است.

ـ قرآن کریم

ـ نهج البلاغه، (۱۴۱۴ق)، نهج البلاغة، تحقیق: الصبحي صالح. قم: هجرت‏.

1.   ‏‫ابن‌بابویه، محمد بن علی، (۱۳۷۸ش)، عيون أخبار الرضا7، تهران: نشر جهان.

2.   ‏‫ـــــــــ، ـــــــــــــــ‏، (۱۳۶۲ش)، الخصال، تحقیق: على اكبر غفاری، قم: جامعه مدرسين‏.

3.   ‏‫ابن‌فارس، احمد بن فارس، (۱۴۰۴ق)، معجم مقاييس اللغه‏، قم: مكتب الاعلام الاسلامي‏.

4.   ‏‫ابن‌منظور، محمد بن مكرم‏، (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، بیروت: دارصادر، سوم.

5.   ‏‫ابوالفتوح رازى‏، حسین بن علی، (۱۴۰۸ق)، روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن‏، تحقیق: محمدمهدى‏ ناصح، مشهد: آستان قدس رضوى‏.

6.   ‏‫اشکوری، محمد بن على‏، (۱۳۷۳ش)، تفسير شريف لاهيجى، تحقیق: جلال‏الدين‏ محدث، تهران: دفتر نشر داد.

7.   ‏‫پژوهشکده تحقیقات اسلامی، (۱۳۸۶ش)، فرهنگ شیعه، قم: زمزم هدایت، دوم.

8.   ‏‫تميمى آمدى‏، عبد الواحد بن محمد، (۱۳۶۶ش)، تصنيف غرر الحكم و درر الكلم‏ (ویرایش مصطفى‏ درایتی)، قم: دفتر تبليغات‏.

9.   جوادی‌آملی، عبدالله، (۱۳۸۳ش)، توحید در قرآن، تحقیق: حیدر علی ایوبی. قم: اسراء.

10.             ‏‫جوهرى‏، اسماعيل بن حماد، (۱۳۷۶ش)، الصحاح، تحقیق: احمد عبدالغفور عطار، بیروت: دارالعلم للملايين‏.

11.             ‏‫راغب اصفهانى‏، حسین بن محمد، (۱۴۱۲ق)، مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دارالشامية.

12.             ‏‫طباطبایی، محمد حسین، (۱۳۹۰ش)، المیزان، بیروت: مؤسسة الأعلمي للمطبوعات‏، دوم.

13.             ‏‫طبرسی، فضل بن حسن‏، (۱۳۷۲ش)، مجمع البيان في تفسير القرآن‏، تهران: ناصر خسرو، سوم.

14.             ‏‫طریحی، فخر الدين بن محمد، (۱۳۷۵ش)، مجمع البحرين‏، تحقیق: احمد حسينى اشكورى، تهران: مرتضوی، سوم.

15.             ‏‫طوسی، خواجه نصیرالدین، (۱۴۰۷ق)، تجرید الاعتقاد، تحقیق: سید جلال حسینی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

16.             ‏‫فراهیدی، خليل بن أحمد، (۱۴۰۹ق). کتاب العین، قم: نشر هجرت‏، دوم.

17.             ‏‫فيومى‏، احمد بن محمد، (۱۴۱۴ق)، المصباح المنير في غريب الشرح الكبير للرافعي‏، قم: مؤسسه دارالهجرة، دوم.

18.             ‏‫فیروزآبادی، محمد بن يعقوب‏. (۱۴۱۵ق). القاموس المحيط، بیروت: دارالكتب العلمية.

19.             ‏‫فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضى‏، (۱۴۱۵ق)، تفسير الصافي، تحقیق: حسین اعلمى‏، تهران: مكتبة الصدر، دوم.

20.             ‏‫قرشی، على اكبر، (۱۳۷۱ش)، قاموس قرآن‏، تهران: دارالكتب الاسلاميه‏، ششم.

21.             ‏‫کلینی، محمد بن یعقوب، (۱۴۰۷ق)، الکافي، تحقیق: على اكبر غفاری و دیگران، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چهارم.

22.             ‏‫مجلسی، محمد باقر بن محمد تقى‏، (۱۴۰۳ق)، بحار الأنوار، تحقیق: جمعى از محققان‏، بیروت: دارإحياء التراث العربي‏، دوم.

23.             ‏‫مصطفوی، حسن، (۱۴۳۰ق)، التحقيق في كلمات القرآن الكريم‏، بیروت: دارالكتب العلمية، سوم.

24.             ‏‫مطهری، مرتضی، (۱۳۸۴ش)، مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى‏، تهران: صدرا، هفتم.

25.             ‏‫مظفر، محمد رضا، (۱۴۳۰ق)، اصول الفقه، قم: جامعه مدرسین، پنجم.

26.             ‏‫مغنیه، محمد جواد، (۱۳۷۸ش)، ترجمه تفسير كاشف، تحقیق: موسى‏ دانش، قم: بوستان كتاب‏.

27.             ‏‫مكارم شيرازى‏، ناصر، (۱۳۷۱ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالكتب الإسلامية، دهم.