نویسنده
مرکز فقهی ایمه اطهار
چکیده
فلسفۀ فقه بهعنوان یکی از شاخههای نوپای علوم اسلامی، نقش حیاتی در تعمیق و توسعۀ مبانی نظری فقه ایفا میکند. این علم، با بررسی مسائلی مهمّ مانند ماهیّت حکم شرعی، رابطۀ میان عقل و نقل، اصول و مبانی اجتهاد، و چگونگی تأثیر زمان و مکان بر احکام، مسیر نوآوری و بازاندیشی در فقه را هموار میسازد. هدف این پژوهش، تبیین اهمیّت و جایگاه فلسفۀ فقه در نظام فقه اسلامی است. در این مطالعه، هفده مسئلۀ کلیدی در حوزۀ فلسفۀ فقه با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی بررسی شده است تا نظاممندی در تحلیل موضوعات فراهم گردد و آثار علمی و عملی آنها بهتر روشن شود. نوآوری اصلی این تحقیق، در انتخاب مسائل بر اساس رویکرد نظاممند و درونیکردن اهمیّت آثار آنها در حوزۀ فقه است. یکی از بخشهای مهمّ، دامنۀ شمول استنباط فقهی است که در آن، قلمرو و محدودیّتهای برداشتهای فقهی مورد بررسی قرار میگیرد. یافتههای این مطالعه نشان میدهد که رویکرد روشمند به مسائل فلسفۀ فقه میتواند مسیر تحوّل در فقه را هموار کند و پاسخهای مؤثّرتری به نیازهای معاصر ارائه دهد. این تحوّل، به تقویت پاسخگویی فقه به چالشها و مسائل روز کمک میکند و موجب پویایی و نوسازی در این حوزه میشود.
واژگان کلیدی
