بازشناسی تطبیقی اسباب و روش حل اختلاف اخبار از منظر فريقين

نویسنده

دانش‌آموخته سطح۳ مذاهب اسلامی، مرکز تخصصی ائمه اطهار.

چکیده

یکی از موضوعات علوم حدیث، مختلف الحدیث است. موضوع این علم، روایاتی است که در یک موضوع وارد شده‌اند، ولی با یکدیگر متفاوت هستند را مورد بررسی قرار می‌دهد و برای برون‌رفت از اختلاف میان آنان راه چاره ارائه می‌دهد. در اهمیت این بحث همین بس که این موضوع در میان فریقین از قدیم مطرح بوده است. حال سؤال این است که اسباب و روش‌های اختلاف اخبار از منظر فریقین چگونه بررسی می‌گردد؟ پژوهش پیش رو به روش توصیفی ـ تحلیلي به دنبال پاسخی برای پرسش‌های فوق است. نتایج پژوهش نشانگر این است که در باب اختلاف الحدیث دو موضوع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، در این نوشتار مورد بررسی قرار مي‌گيرد: اول: در مورد اسباب اختلاف الحدیث است که در دو بخش اختصاصی و اشتراکی فریقین مورد بررسی قرار خواهد گرفت. دوم: روش‌های حل اختلاف اخبار نیز به موارد اختصاصی و اشتراکی فریقین تقسیم می‌شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع و منابع کامل مقاله

ـ قرآن

1.   ابن‌جوزی، أبى الفرج عبد الرحمن بن علي بن الجوزي القرشي، (1386ق)، الموضوعات، مدینه: المكتبة السلفية، اول.

2.   ابن‌حبان، أحمد بن حبان بن معاذ بن مَعْبدَ، (1393ق)، الثقات، حيدر آباد الدكن: دائرة المعارف العثمانية.

3.   ابن‌حجر، عسقلانی، (1325ق)، فتح الباری، الثانیة، بیروت: دار المعرفة.

4.   ابن‌عساکر، ابوالقاسم علی بن حسن، (1415ق)، تاريخ مدينة، دمشق: دارالفكر.

5.   ابن‌منظور، محمد بن مکرم، (1408ق)، لسان العرب، بيروت: دار صادر.

6.   ابوریه، محمود، (1420ق)، اضواء علی السنه المحمدیه، قاهره: دارالمعارف.

7.   بحرانی، المحقق، (1405ق)، الدرر النجفیة من الملتقطات الیوسفیة، بیروت: دارالمصطفی9 لإحیاء التراث.

8.   بخاری، ابو عبدالله محمد بن اسماعیل، (1422 ق)، صحیح البخاری، تحقیق و تعلیق: مصطفی دیب البغا، دمشق: دارالعلوم الإنسانیة.

9.   بهبهانی، باقر الوحید، (1404ق)، الفوائد الرجالیة، بی جا: بی‌‌‌نا.

10.             تستری، محمد تقی، (‌1410ق)، قاموس الرجال، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

11.             جدیدی نژاد، محمد‌رضا، ( 1424ق)، معجم مصطلحات الرجال والدراية، قم: دار الحديث، دوم.

12.             جزائری، ظاهر، (1328ق)، توجیه النظر إلی أصول الأثر، مصر: الجمالیة.

13.             جلالی، محمد‌رضا، (1418ق)، تدوین السنة الشریفة، الثانیة، مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلام.

14.             حافظیان بابلی، ابوالفضل، (1425ق)، رسائل فی درایة الحدیث، قم: دارالحدیث.

15.             حر عاملی، محمد بن الحسن (1412ق)، هدایة الأمة إلی أحکام الأئمة:، مشهد: آستان قدس رضوی‌.

16.             خطیب بغدادی، احمد بن علی، (1421ق)، الکفایه فی علم الراوی، حیدرآباد دکن: دایرة المعارف العثمانیه.

17.             دینوری، ابن‌قتیبه عبد الله بن مسلم، (1393ق)، تأویل مختلف الحدیث، بیروت، دارالکتب العلمیة.

18.             ذهبی، شمس‌الدین ابو عبدالله ( 1382ق)، ميزان الاعتدال، بيروت: دارالمعرفة.

19.             رازی، فخر‌الدین، (1420ق)، تفسیر الکبیر، بيروت: دار إحياء التراث العربي، سوم.

20.             راغب اصفهانی، ابوالقاسم الحسين بن محمد، ( ١٤٠٤ق)، المفردات في غريب القرآن، بی‌جا: دفتر نشر الكتاب، دوم.

21.             سبحانی، جعفر، ( 1414ق)، موسوعة طبقات الفقهاء، قم: مؤسسة الإمام الصادق7.

22.             سبحانی، جعفر، (1419ق)، الحدیث النبوی بین الروایة والدرایة، قم: مؤسسة الإمام الصادق7.

23.             سخاوي، شمس‌الدین، (١٤١٢ق)، الضوء اللامع لأهل القرن التاسع، بيروت: دار الجيل.

24.             سند، شیخ محمد، (‌1429ق)، بحوث في مباني علم الرجال، قم: بی‌نا.

25.             سوسوة، عبد المجید محمد اسماعیل (1418ق)، منهج التوفیق الترجیح بین مختلف الحدیث و‌اثره فی الفقه الاسلامی، بیروت: دار النفائس.

26.             سیستانی، سید‌علی، (1404ق)، الرافد فی علم الاصول، نجف: مكتب آية الله العظمى سيستاني.

27.             سیوطی، جلال الدین، (1414ق)، تدريب الراوي في شرح تقريب النواوى، مدینه: المكتبة العلمية.

28.             شهید ثانی، زین الدین عاملی، (1408ق)، الرعايه في علم الدرايه، قم: مكتبه آية‌ الله المرعشي العامه.

29.             شوكاني، محمد بن علي بن محمد، نيل الأوطار، (‌١٩٧٣م)، بيروت: دار الجيل.

30.             صدر، محمد باقر، (1417ق)، بحوث في علم الأصول (‌الهاشمی الشاهرودی)، مقرر: محمود هاشمی شاهرودی، قم: مؤسسة دائرة معارف الفقه الاسلامي.

31.             صدوق، محمد بن علی بن الحسین (1385ق)، علل الشرائع، تقدیم: السید محمد صادق بحر علوم، نجف: منشورات مکتبة حیدریة.

32.             طحان، محمود، (1425ق)، اصول التخریج و‌دراسه الاسانید المیسره، اردن: دارالنفائس.

33.             طحاوی، ابو‌جعفر أحمد بن محمد الأزدی الحجری، (بی‌تا)، مشکل الآثار، بیروت: دار صادر.

34.             طوسی، محمد بن حسن بن علی، (۱۳۸۲ق)، اختيار معرفة الرجال، قم: مؤسسة آل البيت:.

35.             عتر، نورالدین محمد حسنی، (1406ق)، منهج النقد في علوم الحديث، الثانی، بیروت: دار الفكر.

36.             عراقی، ابوالفضل زين‌الدين عبد الرحيم بن الحسين، (۱۴۲۰ق)، نظم الدرر في علم الأثر، بیروت: دار المنهاج.

37.             عسگری، سید مرتضی، (1335ش)، عبدالله بن سبأ، ترجمه، سیداحمد فهری زنجانی و دیگران، بی‌جا: بی‌نا.

38.             غفاری، علی اکبر، (1369ش)، دراسات فی علم الدرایة، تهران: جامعة الإمام الصادق:.

39.             فحل الهیتی، ماهر یاسین، ( 1430قاثر اختلاف الحدیث فی اختلاف الفقهاء، اردن: دار عمان.

40.             فیومی، احمد بن محمد، (1405ق)، المصباح المنير، قاهرة.

41.             کلباسی، ابوالهدی، (1377ش)، سماء المقال فی علم الرجال، قم: ولی عصر4.

42.             کلینی، محمد بن یعقوب، ( 1407ق)، أصول الکافی، ترجمه وشرح: سید هاشم رسولی، تهران: اسلامیه.

43.             مزی، جمال‌الدین یوسف، (1413ق)، تهذیب الکمال فی اسما الرجال، بی‌جا: بی‌نا.

44.             نووی، محی‌الدین ابوزکریا یحیی بن شرف، (1417ق)، مقدمة علی صحيح مسلم، لبنان: بی‌نا.



© طراحی شده توسط معاونت فناوری اطلاعات مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)